Jak kancelaria może pomóc w ocenie i przygotowaniu właściwej umowy
W obrocie gospodarczym umowa o dzieło często traktowana jest jako alternatywa dla klasycznego zatrudnienia pracowniczego. Jej popularność wynika m.in. z niższych kosztów i mniejszych obowiązków po stronie zleceniodawcy. Należy jednak pamiętać, że niewłaściwe wykorzystanie tej formy współpracy może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych i finansowych — zarówno w relacjach z pracownikami, jak i z ZUS-em.
Dlaczego przedsiębiorcy tak chętnie korzystają z umów o dzieło?
Umowa o dzieło, jako forma współpracy cywilnoprawnej, pozwala na:
- brak obowiązku opłacania składek ZUS (w większości przypadków),
- uproszczone rozliczenie podatkowe dzięki ryczałtowym kosztom uzyskania przychodu,
- elastyczność w zakresie kształtowania zasad współpracy.
Ale uwaga: nie każda praca może być legalnie powierzona w formie umowy o dzieło. Jeśli w praktyce wykonywana praca przypomina klasyczne zatrudnienie — tzn. jest wykonywana pod kierownictwem, w określonym miejscu i czasie — może zostać uznana za stosunek pracy. A to wiąże się z koniecznością zapłaty składek, podatków i ryzykiem sankcji.
Jak odróżnić umowę o dzieło od umowy o pracę?
Prawo wskazuje konkretne kryteria:
- Umowa o dzieło wiąże się z osiągnięciem konkretnego, mierzalnego rezultatu (np. stworzenie projektu graficznego).
- Umowa o pracę oznacza wykonywanie określonych czynności pod kierownictwem, w ustalonym miejscu i czasie, za wynagrodzeniem.
Jeśli więc osoba wykonująca dzieło w rzeczywistości działa jak pracownik — sąd pracy lub ZUS może zakwestionować umowę cywilnoprawną. W takiej sytuacji powstaje obowiązek zapłaty składek na ubezpieczenie społeczne, a także ryzyko kary grzywny do 30 000 zł.
Czy można zawrzeć umowę o dzieło z pracownikiem?
Tak — ale z pewnymi zastrzeżeniami. Umowa o dzieło zawarta z własnym pracownikiem (lub na rzecz tego samego pracodawcy) zawsze będzie traktowana przez ZUS jako podlegająca składkom na ubezpieczenie społeczne, nawet jeśli formalnie nie zmienia się forma zatrudnienia. Zdarza się również, że taka konstrukcja zostaje uznana za próbę obejścia prawa pracy.
Co z ZUS-em?
ZUS ma prawo kontrolować, czy zawarte umowy cywilnoprawne rzeczywiście są umowami o dzieło, a nie w rzeczywistości zleceniami czy ukrytymi stosunkami pracy. Jeśli uzna, że dana umowa powinna być oskładkowana — może wydać decyzję nakładającą obowiązek zapłaty składek za okres wsteczny, nawet do 5 lat.
Czy można się przed tym zabezpieczyć?
Tak. Kancelaria SMART pomaga:
- ocenić ryzyko zakwestionowania umowy przez ZUS lub sąd pracy,
- przygotować umowę o dzieło w sposób minimalizujący ryzyko prawne,
- reprezentować klientów w sporach z ZUS-em i przed sądem pracy,
- zaplanować struktury zatrudnienia w firmie zgodnie z aktualnymi regulacjami prawnymi.
Dlaczego warto skorzystać z naszej pomocy?
Zatrudnianie osób w ramach umów cywilnoprawnych to powszechna praktyka w biznesie. Ale im dłużej i bardziej regularnie dana osoba współpracuje z firmą — tym większe ryzyko, że jej praca zostanie potraktowana jako etatowa. Dobrze skonstruowana umowa, zgodna z realnym charakterem pracy, to nie tylko oszczędność — to także bezpieczeństwo.
Nasza kancelaria oferuje:
- doradztwo prawne w zakresie prawa pracy i ubezpieczeń społecznych,
- pomoc w ocenie formy zatrudnienia,
- przygotowanie i analizę umów o dzieło, zlecenia, kontraktów B2B,
- wsparcie w razie kontroli ZUS lub sporów sądowych.
Zadbaj o bezpieczeństwo swojej firmy — skonsultuj zawieraną umowę zanim będzie za późno. Skontaktuj się z nami, by umówić bezpłatną konsultację wstępną.
Zapraszamy do kontaktu: kancelaria@kancelariasmart.pl
Możesz też przesłać zapytanie przez formularz – odpowiemy szybko i konkretnie.